Wham! De eerste de beste sessie die ik bijwoon bij ATD2016 zorgt dat ik op het puntje van mijn stoel zit. Spreker Amy Franko (Impact Instruction Group) grijpt haar publiek in de eerste minuut.
Amy trapt af met een verhaal over haar vrijwilligerswerk voor de Girl Scouts Organization. Jaarlijks wordt daar een girl scout geselecteerd die zitting neemt in het landelijk bestuur. Amy had als taak om de geschikte 17-jarige padvindster te selecteren. Zij ontmoette Bashira, een jongedame die uit een slechte buurt kwam, en die het niet meegezeten had in het leven. Maar Bashira gebruikte die context niet als verzachtende omstandigheden om haar kandidatuur erdoor te krijgen. Zij keek naar de toekomst, stelde zichzelf moeilijke vragen, en had bedacht hoe zij (17 jaar!) impact op andere mensen zou kunnen hebben.
Het verhaal van Bashira leidde Amy tot de gedachte dat strategisch leiderschap van binnenuit komt. Hoe zorg je dat je niet geleid wordt door de omstandigheden, maar dat je leiding geeft aan jezelf? Hoe creëer je jouw unieke pad naar leiderschap met impact en invloed?
Amy geeft direct het goede nieuws: strategisch leiderschap is niet iets waar je mee geboren moet zijn. Het is een vaardigheid die je kunt leren. Wel moet je bereid zijn om dan ook actief aan de slag te gaan, om die vaardigheid dagelijks te trainen en te onderhouden. En gelukkig kun je de kunst afkijken van mensen die al strategisch leider zijn. Wat doen zij nu anders dan anderen?
- Strategische leiders besteden hun tijd anders. Amy vertelt over de Law of Triviality. Al in 1957 is aangetoond dat mensen geneigd zijn om een disproportioneel deel van hun tijd aan triviale zaken wijden. Dat zijn vaak de makkelijke, snelle taken. Het streept zo lekker af op je to-do-lijst. Herkenbaar? Strategische leiders ruimen tijd in om te focussen op the big chunks, de grote brokken of prioriteiten, letterlijk door daarvoor wekelijks dagdelen te reserveren in hun agenda.
- Strategische leiders stellen zichzelf moeilijke vragen. Wat voor leider wil ik zijn? Op welk vlak wil ik impact hebben? Hoe kan ik zorgen dat anderen opgetild worden door mijn manier van leidinggeven? Heb ik de moed om anders te zijn? Ook hier geldt dat je dit niet in een verloren half uurtje bedenkt.
- Strategische leiders hebben een uitdagende visie. Ze laten verschillende perspectieven toe, en wegen die af. Ze accepteren dat je je bij het ontwikkelen van een visie ongemakkelijk gaat voelen: waar gaat dit naar toe? Komt er wel iets uit? En, om het gemakkelijker te maken, een uitdagende visie begint als een losse, prikkelende gedachte, een kiem van een idee.
- Strategische leiders hebben veerkracht. Zij weten dat een succesverhaal niet een rechte lijn omhoog is, maar dat het pad naar succes kronkelig is, dat er allerlei verkeerde zijwegen zijn, belemmeringen en mislukkingen. Amy stelt zelfs dat als iemand een succesverhaal vertelt dat een rechte lijn omhoog is, diegene zichzelf hoogstwaarschijnlijk niet genoeg uitgedaagd heeft.
Wat kunnen wij nu leren van strategische leiders? De sleutel ligt bij ruimte en stilte.
- Neem tijd om na te denken over de prioriteiten in je werk, letterlijk door dagdelen te blokken in je agenda.
- Stel jezelf die moeilijke vragen waar nog niemand een antwoord op heeft. Wat wil ik in mijn leven bereiken? Welke ervaringen wil ik hebben? Wie wil ik dienen? Hoe wil ik mezelf uitdagen? Amy’s gouden tip om hiermee aan de slag te gaan: Bepaal voor jezelf een thema dat dat jaar centraal staat. Bijvoorbeeld: in 2016 stel ik anderen in staat het beste van zichzelf te geven. Want hoe werkt je brein? Doordat dat je focus is, gaan je acties en taken zich daarop richten.
- Zorg goed voor jezelf, bijvoorbeeld door meditatie te doen, genoeg te slapen of juist door iedere dag een intensieve fysieke activiteit te doen. Dat maakt dat je minder last heb van de kleine, onbelangrijke hindernissen die we allemaal dagelijks tegenkomen.
- Oefen met reframing. Het is moeilijk als je een fout gemaakt heb, zeker als jouw fout gevolgen voor anderen heeft. Leer om die fout als een leermoment te zien. De enige weg naar succes is het rommelige, ingewikkelde pad.
- Noteer dagelijks, of tenminste drie maal per week, waar je dankbaar voor bent. Door het op te schrijven creëer je een reflectiemoment. En het helpt echt om je boekje of telefoon (of waar je het genoteerd hebt) erbij te pakken als je een slechte dag hebt.
Amy sluit krachtig af: veerkracht is een spier, een spier die je dagelijks kunt en moet trainen. Dat is je basis om leiding te geven aan jezelf en van betekenis voor anderen te kunnen zijn.
Denver, 23 mei 2016
Charlotte Staats
Charlotte Staats is programmaleider bij de Algemene Bestuursdienst. Zij leidt daar het Ambtelijk Professionaliteitsprogramma voor de topambtenaren van Nederland. Daarnaast heeft zij haar eigen trainingsbureau. Samen met Anja Hilgers publiceerde zij in mei 2016 het boek ‘ De Weg naar Excellent Leiderschap’ .